Phơi sấy và bảo quản là các công đoạn rất quan trọng trong quá trình đưa nông thủy sản ra thị trường, do hai công đoạn này giúp sản phẩm giữ được các giá trị về dinh dưỡng, dược tính, tránh hư hỏng sau khi thu hoạch, đảm bảo chất lượng cho người tiêu dùng.
Tại Việt Nam hiện nay, nhiều nhà vườn, đơn vị sản xuất nông sản đã mạnh dạn ứng dụng các phương pháp sấy bảo quản nông thủy sản bằng máy móc, giúp tiết kiệm thời gian, ứng dụng được cho nhiều quy mô sản xuất. Chất lượng, độ ẩm của nông thủy sản sau khi sấy ốn định, kéo dài thời gian bảo quản sản phẩm.
Sấy bằng năng lượng mặt trời là một phương pháp sấy tận dụng tốt điều kiện về nhiệt độ và thời lượng nắng dồi dào, cường độ bức xạ mặt trời rất cao của nước ta. So với các phương pháp khác, phương pháp này có nhiều ưu điểm, chẳng hạn như không yêu cầu mặt bằng rộng; tiết kiệm năng lượng; sản phẩm không bị thất thoát, hao hụt trong quá trình sấy; có thể điều khiển quá trình sấy theo nhu cầu và tự động hóa được.
Hệ thống phơi sấy nông, thủy sản ứng dụng năng lượng mặt trời với giàn sấy động trục đứng do Công ty TNHH Giải pháp công nghệ thông minh ITS nghiên cứu chế tạo.
Để tối ưu quá trình sấy, đem lại hiệu quả cao về kinh tế, xã hội nhưng vẫn giữ nguyên chất lượng của sản phẩm, Công ty TNHH Giải pháp công nghệ thông minh ITS đã sáng chế thành công thiết bị phơi sấy trái cây, nông sản, tôm, cá với giàn sấy động trục đứng, ứng dụng năng lượng mặt trời.
Hệ thống gồm có buồng sấy với các dàn sấy chuyển động quay quanh trục cố định, sử dụng dòng khí sấy hồi lưu; các bộ phận điều chỉnh tự động tốc độ quay của dàn sấy và tốc độ dòng khí theo nhiệt độ đo được bên trong buồng sấy; điều chỉnh tự động độ ẩm theo cảm biến độ ẩm bên trong buồng sấy.
Theo ông Phan Văn Hiệp (Giám đốc ITS) cho biết, hệ thống phơi sấy ứng dụng năng lượng mặt trời với giàn sấy động trục đứng có thể gia tăng năng suất phơi sấy tăng ít nhất gấp ba lần, chất lượng thành phẩm đảm bảo các yếu tố về an toàn thực phẩm, dinh dưỡng, đồng thời tiết kiệm năng lượng, nhân công, không gian nhà xưởng.
Thiết bị sấy năng lượng mặt trời với giàn sấy trục đứng hoạt động dựa theo nguyên lý hiệu ứng nhà kính. Ánh sáng mặt trời chiếu xuống xuyên qua mặt kính (hay tấm trong suốt), gặp vật tối màu (là sản phẩm sấy) xếp trên các giàn phơi sấy đặt trong hệ thống quay bên trong buồng thu năng lượng, là một dạng bẫy nhiệt, khiến cho cả giàn nóng lên.
Cá, nông sản và các loại thực phẩm đưa vào buồng sấy được gia tăng nhiệt độ lên 50-200oC có thể kiểm soát, kết hợp với công nghệ sấy động, nên sản phẩm khô rất đồng đều. Hệ thống bị cũng khử triệt để các dòng vi sinh, bào tử nấm mốc phổ biến trên cá và trái cây, nông sản, nhờ công nghệ tia cực tím.
Hệ thống quạt thổi hút khí sẽ đưa không khí nóng có ẩm thoát ra ngoài.
Thiết bị vận hành hoàn toàn tự động, sử dụng năng lượng mặt trời vào ban ngày. Trong trường hợp không có nắng hoặc ban đêm, cảm biến nhiệt sẽ tự động vận hành lò đốt bằng điện trở để duy trì nhiệt độ và độ ẩm như ban ngày. Nhờ vậy, quá trình phơi sấy diễn ra một cách liên tục, không ngắt quãng. Hệ thống buồng phơi sấy cũng được thiết kế kín, ngăn ruồi và các côn trùng khác xâm nhập. Khung quay của giàn phơi sấy đảm bảo chịu lực với 6 cánh gắn vỉ phơi, giúp tăng diện tích phơi sấy lên ít nhất gấp 3 lần.
Tủ điều khiển cho phép cài đặt các thông số vận hành và giám sát các thông số nhiệt độ, độ ẩm, tốc độ quay...gia tăng tính đa dụng của thiết bị, cho phép phơi sấy cho nhiều loại sản phẩm khác nhau và cho phép người sử dụng tự thử nghiệm phơi sấy với những kinh nghiệm sản xuất đã được tích lũy trước nay. Hệ thống cũng có thể mở rộng khả năng giám sát và điều khiển tự động từ xa bằng giải pháp công nghệ IoT.
Đức Tiến (CESTI)