Đánh giá một số dòng lan lai mới (Dendrobium) được lai tạo ra tai Trung tâm Công nghệ sinh học TP.HCM
Lam Vân
11/04/2019
KH&CN trong nước
Đề tài do tác giả Phan Diễm Quỳnh và cộng sự (Trung tâm Công nghệ sinh học TP.HCM) thực hiện nhằm phát triển một số dòng lan lai (Dendrobium) được tạo ra tại Trung tâm Công nghệ sinh học TP.HCM, có đặc điểm ra nhiều hoa, kiểu đẹp, lâu tàn, kháng sâu bệnh, đáp ứng nhu cầu phát triển nông nghiệp đô thị và thị trường hoa lan của Thành phố và các tỉnh lân cận.
Theo các chuyên gia về lan, nghề trồng lan sẽ đem lại một lợi nhuận không nhỏ cho nhà sản xuất lan nếu họ biết khai thác thế mạnh. Theo tính toán của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, nếu trồng phong lan cắt cành nhóm lan Dendrobium và Mokara, mỗi ha đất trồng có thể cho thu nhập 500 triệu - 1 tỷ đồng/năm, con số này cao hơn nhiều lần so với trồng lúa và một số hoa màu khác. Để tăng cường số lượng cây giống cung cấp cho người trồng lan, nhiều đơn vị đã tập trung nghiên cứu, ứng dụng công nghệ sinh học trong việc chọn tạo giống mới, đẩy mạnh nhân giống đảm bảo chất lượng và số lượng cung ứng cho sản xuất. Mỗi năm Trung tâm Công nghệ sinh học TP.HCM cung cấp ra thị trường trên 100.000 cây lan con các loại, trong đó chú trọng giống hoa chủ lực của thành phố là Dendrobium và Mokara.
Với đề tài này, nhóm tác giả đã hoàn thiện quy trình nhân giống in vitro lan Dendrobium bằng mô phân sinh chồi có kết hợp giữa nuôi cấy trên môi trường lỏng lắc và môi trường đặc. Áp dụng quy trình cải tiến này đã rút ngắn thời gian nhân giống từ 5 - 6 tháng. Từ quy trình này đề tài đã nhân giống được 73.853 cây in vitro, bao gồm 37.528 cây in vitro đang nuôi trong phòng thí nghiệm, 26.455 cây in vitro đang giai đoạn cây con ngoài vườn ươm và 9.780 cây đã trưởng thành đang ra hoa ngoài vườn.
Đề tài cũng chọn được 6 dòng lan lai có triển vọng (BCH 12-4, BCH 12-15, BCH 385-2, BCH 385-5, BCH 424-1,BCH 424-3) có ưu thế lai cao, thích nghi với điều kiện khí hậu tại TP.HCM, cây sinh trưởng phát triển khỏe, ít sâu bệnh, siêng hoa, chất lượng cành hoa vượt trội so với giống lan nhập nội đang trồng phổ biến. Trong đó, 4 dòng (BCH 12-4, BCH 12-15, BCH 424-1, BCH424-3) được khai thác theo hướng cắt cành và 2 giống (BCH 385-2, BCH385-5) sản xuất theo hướng trồng chậu.
Ngoài ra, đề tài đã xây dựng 3 mô hình sản xuất thử nghiệm lan Dendrobium theo hướng công nghệ cao cho thấy cây thích nghi tốt với điều kiện trồng, sinh trưởng khỏe, ít nhiễm sâu bệnh, ra hoa tập trung, màu sắc hoa đẹp, lâu tàn. Mô hình phù hợp với điều kiện phát triển nông nghiệp đô thị tại TP.HCM. Thu nhập từ việc bán hoa cắt cành từ các dòng lan lai mới cao hơn so với giống đối chứng Dendrobium Sonia từ 19 – 183,8 triệu đồng/1.000m2/năm.