Quy trình canh tác rau hữu cơ

Techmart Chuyên ngành công nghệ nuôi trồng, chế biến thực phẩm an toàn (sẽ diễn ra trong các ngày 3,4/11/2016 tại địa chỉ 79 Trương Định, P. Bến Thành, Q.1, TP.HCM) sẽ giới thiệu “Quy trình canh tác rau hữu cơ của trang trại Organica” đang được áp dụng tại Trang trại rau Organica ở Long Thành, Đồng Nai. Sản phẩm được dán mác rau organic theo tiêu chuẩn của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) và Liên minh châu Âu (EU). Đây là trang trại trồng rau quả nhiệt đới đầu tiên tại Việt Nam được chứng nhận tiêu chuẩn hữu cơ của hai tổ chức này, với gần 100 loại rau củ quả nhiệt đới gồm rau ăn lá, rau ăn hoa, rau ăn trái, rau ăn củ, rau thơm, thảo dược và các loại cây ăn trái.

Sản xuất rau quả theo tiêu chuẩn hữu cơ là hình thức sản xuất nhằm tạo ra những sản phẩm có chất lượng cao, an toàn với người sử dụng, mang lại hiệu quả kinh tế cho người sản xuất, duy trì, nâng cao độ phì nhiêu của đất và đảm bảo cân bằng hệ sinh thái.

Quy trình canh tác hữu cơ
Chọn đất/vùng trồng ⇒ Giống ⇒ Nước tưới ⇒ Dinh dưỡng ⇒ Quản lý bệnh hại ⇒ Quản lý cỏ dại.
Chọn vùng trồng
-    Vùng trồng không sử dụng hóa chất trong ít nhất 3 năm liền kề và có giấy xác nhận việc này hoặc đã qua giai đoạn chuyển đổi với sự cho phép của cơ quan chứng nhận.
-    Toàn bộ vùng trồng phải được bao quanh bởi hàng rào cách ly với khu vực xung quanh (vùng đệm) để tránh lây nhiễm các hóa chất từ những vườn xung quanh cũng như từ những hộ lân cận vào khu vực sản xuất hữu cơ.
Chọn giống
-    Giống sử dụng trong sản xuất hữu cơ phải là giống được sản xuất hoàn toàn bằng phương pháp hữu cơ. Nếu không hoàn toàn bằng phương pháp hữu cơ thì phải có sự xem xét và phê duyệt của cơ quan chứng nhận.
-    Nếu mua giống ở bên ngoài phải có hóa đơn, trong trường hợp tự chọn giống thì phải có hồ sơ thu hoạch và giữ giống.
Nước tưới
-    Nguồn nước không bị ô nhiễm.
-    Cấm dùng nước thải công nghiệp, nước thải từ các bệnh viện, các khu dân cư, các trang trại chăn nuôi, các lò giết mổ gia súc gia cầm, nước phân tươi, nước giải chưa qua xử lý.
Dinh dưỡng
Dinh dưỡng cho rau hữu cơ được sử dụng theo nguyên tắc:
-    Không dùng phân hóa học
-    Không sử dụng phân người
-    Không sử dụng phân chuồng chưa ủ hoai
-    Chỉ sử dụng phân bón được cho phép bởi tiêu chuẩn hữu cơ châu Âu và Mỹ.
Rau hữu cơ sử dụng phân bón hữu cơ theo quy trình ủ như sau: Phân ủ hoai được trang trại ủ từ tồn dư thực vật trong trang trại và phân động vật được thu gom từ các hộ chăn nuôi vùng lân cận. Tất cả các công đoạn từ thu gom vật liệu ủ đến quy trình ủ phân cần được lưu lại. Quy trình ủ phân cần tuân theo nguyên tắc: Tỷ lệ, nguồn gốc, thành phần đống ủ phải đảm bảo tỷ lệ khoảng 25/40 tức khoảng 7 phần xác thực vật và 3 phần phân chuồng. Nguyên liệu ủ phải đảm bảo không có nguồn gốc từ sản xuất công nghiệp, không nhiễm hóa chất. Trong quá trình ủ phải đảm bảo nhiệt độ từ 55 – 76^oC trong 15 ngày đầu liên tiếp để giết chết các vi sinh vật có hại và hạt cỏ dại. Độ ẩm của đống ủ khoảng 50 -55% hay nắm vào thấy rịn nước là đạt. Thời gian ủ từ 45 – 60 ngày, đảo trộn 5 lần trong 15 ngày đầu để duy trì nhiệt độ đống ủ. Các lần đảo tiếp theo có thể cách nhau 7 – 10 ngày.  Kết thúc quy trình ủ phân, đống ủ trước khi đem ra sử dụng phải đảm bảo không mùi hôi, dạng hạt màu đen, tơi xốp, không có ấu trùng kiến vương.
Quản lý sâu bệnh hại
-    Làm nhà lưới ngăn ngừa côn trùng
-    Luân canh
-    Xen canh
-    Trồng cây theo đúng mật độ
-    Che phủ đất bằng cây họ đậu, bón phân hữu cơ ủ hoai để gia tăng dinh dưỡng cho đất, từ đó cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng, giúp cây trồng sinh trưởng tốt, tăng khả năng chống chịu sâu bệnh.
-    Vệ sinh vườn thường xuyên để dịch hại không có nơi trú ẩn.
-    Xua đuổi bằng thảo dược như tỏi, ớt, hạt neem…
Quản lý cỏ dại
Nguyên tắc:
-    Không sử dụng hóa chất, không đốt cỏ trong vườn
-    Kiểm soát cỏ ở mật độ hợp lý để dẹp nơi trú ngụ của dịch hại, thông thoáng, hợp lý giữa mùa mưa và mùa khô.
Biện pháp kiểm soát cỏ dại:
-    Cày xới đất, vùi lại cỏ dại vào đất. Điều này không những giúp hạn chế cỏ dại mà còn gia tăng lượng mùn và vật chất hữu cơ cho đất.
-    Trồng cây họ đậu che phủ đất. Do chúng vừa có khả năng cố định đạm cho đất, giúp hạn chế cỏ dại và tăng độ tơi xốp cho đất.
-    Nhổ cỏ bằng tay trên các liếp rau, xung quanh gốc cây ăn trái để hạn chế cỏ dại cạnh tranh dinh dưỡng với cây trồng.
-    Lên luống và phủ bạt để giảm cỏ dại.
Song song với tiêu chuẩn hữu cơ, Organica cũng đang triển khai chương trình truy xuất nguồn gốc của tổ chức Trace Verified, để đảm bảo tất cả sản phẩm từ trang trại đi ra phải truy xuất được nguồn gốc, có những dấu hiệu và tem nhãn để bảo vệ không bị phối trộn, làm giả nhằm bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng.

Các nguyên tắc cơ bản của canh tác hữu cơ
Nguyên tắc 5 không:
-    Không giống biến đổi gen (non–GMO)
-    Không chất kích thích tăng trưởng
-    Không hóa chất bảo vệ thực vật
-    Không phân bón hóa học
-    Không chất bảo quản

-    Cải thiện, duy trì cảnh quan tự nhiên và hệ sinh thái nông nghiệp, tránh việc khai thác quá mức gây ô nhiễm cho các nguồn lực tự nhiên, giảm thiểu việc sử dụng năng lượng và các nguồn lực không thể tái sinh.
-    Sản xuất lương thực có dinh dưỡng, không độc hại và có chất lượng cao…
-    Đảm bảo, duy trì và tăng độ phì nhiêu lâu dài cho đất, củng cố các chu kỳ sinh học trong nông trại, đặc biệt là chu trình dinh dưỡng, bảo vệ cây trồng dựa trên viêc phòng ngừa thay cho cứu chữa, đa dạng các mùa vụ phù hợp với điều kiện địa phương.