Kết quả mổ quặm theo phương pháp cuenod-nataf cải biên tại cộng đồng trong chương trình phòng chống bệnh mắt hột ở Việt Nam

Đề tài do tác giả Vũ Quốc Lương (Bệnh Viện Mắt Trung Ương) thực hiện nhằm nghiên cứu, đánh giá về mức độ tái phát của kỹ thuật mổ quặm và các yếu tố nguy cơ giúp có thể phòng ngừa các trường hợp tái phát quặm liên quan đến kỹ thuật mổ, quyết định lựa chọn kỹ thuật để thực hiện trong chương trình phòng chống bệnh mắt hột ở Việt Nam trong những năm tới.

Phẫu thuật mổ quặm kịp thời tránh các biến chứng gây mù lòa do mắt hột là một trong những hoạt động của công tác phòng chống bệnh mắt hột. Qua nhiều năm thực hiện chương trình phòng chống bệnh mắt hột ở Việt Nam, kỹ thuật Cuenod-Nataf cải biên đã được chọn lựa để thực hiện cho hàng trăm nghìn trường hợp mổ quặm tại cộng đồng. Do ưu điểm cho kết quả đẹp về thẩm mỹ, ít biến chứng liên quan đến rối loạn dinh dưỡng da mi nên kỹ thuật đã nhanh chóng được áp dụng rộng rãi trên cả nước.
Kỹ thuật mổ Cuenod-Nataf cải biên là một phẫu thuật tương đối đơn giản nhằm quay hàng lông mi bị quặm cọ vào nhãn cầu hướng ra phía ngoài, phẫu thuật tác động tới các yếu tố ảnh hưởng tới hướng của hàng lông mi bằng cách rạch bờ mi để bù trừ sự thiếu kết mạc tương đối do sẹo mắt hột so với da mi. Các thì phẫu thuật bao gồm gây tê hốc mắt vùng mi trên với xylocain hoặc novocain 3-5ml; đặt thanh đè để bảo vệ giác mạc trong quá trình phẫu thuật và cầm máu trong mổ; rạch bờ mi vùng đường xám ngăn cách giữa da mi và kết mạc mi trên…; rạch da mi song song với bờ mi cách bờ mi 4mm…; gọt sụn mi hình lòng máng để làm mỏng và có thể điều chỉnh hướng của sụn mi với các mũi khâu chữ U trong thì sau; khâu chỉ chữ U điều chỉnh độ vểnh của sụn mi; khâu đường rạch da mi bằng 3-4 mũi chỉ lanh; tra thuốc mỡ và băng ép nhẹ, các mũi chỉ chữ U được băng dính vào da trán…
Nghiên cứu tiến hành trên các bệnh nhân được mổ quặm tại các xã trong 4 huyện Tam Dương (Vĩnh Phúc), Bình Lục (Hà Nam), Thọ Xuân và Vĩnh Lộc (Thanh Hóa) trong chương trình phòng chống bệnh mắt hột năm 2000-20001.
Kết quả cho thấy, kỹ thuật mổ quặm Cuenod-Nataf cải biên được áp dụng trong chương trình phòng chống mắt hột ở Việt Nam có tỷ lệ tái phát sau một năm tương đối thấp. Các yếu tố nguy cơ tái phát quặm sau mổ là bệnh nhân trên 70 tuổi, có sẹo kết mạc nặng, có tiền sử phẫu thuật quặm và được điều chỉnh chỉ sau phẫu thuật. Các bệnh nhân này cần được giải thích về tiên lượng phẫu thuật và được theo dõi tốt hơn sau phẫu thuật để có thể xử trí tiếp theo trong trường hợp tái phát quặm.