Một số đặc điểm hình thái và sinh học của ong Encarsia transvena Timberlake ký sinh ấu trùng bọ phấn trắng thuốc lá Bemisia tabaci tại TP.HCM

Các tác giả Nguyễn Thị Phụng Kiều, Trần Thị Thiên An (Đại học Nông lâm TP.HCM), Nguyễn Văn Đức Tiến (Chi cục Bảo vệ thực vật TP.HCM) nghiên cứu về một số đặc điểm hình thái và sinh học của ong Encarsia transvena (Aphelinidae – Hymenoptera), một loài ký sinh quan trọng trên ấu trùng bọ phấn trắng thuốc lá Bemisia tabaci (Gennadius).

Bọ phấn trắng thuốc lá là một dịch hại nghiêm trọng gây ảnh hưởng đến năng suất và phẩm chất của nhiều loại cây trồng khác nhau, đặc biệt là các cây rau màu. Trên thế giới đã có một số công trình nghiên cứu về thiên địch của bọ phấn trắng thuốc lá, bao gồm cả loài ăn mồi và ký sinh.

Theo nghiên cứu này, trưởng thành ong E. transvena có kích thước cơ thể rất nhỏ (<1 mm), con cái lớn hơn con đực. Đầu ong có 3 mắt đơn xếp thành hình tam giác và cặp râu dạng đầu gối 8 đốt. Hai cặp cánh của ong trong suốt được phủ một lớp lông tơ mịn và có diềm lông dài. Mép dưới cánh trước có một chùm lông dài mọc ngược từ 7-11 sợi. Bụng ong có 8 đốt, ống đẻ trứng dài từ đốt bụng thứ 4 đến đốt bụng thứ 8.

Thời gian vòng đời trung bình của ong E. transvena là 12,15 ± 0,33 ngày ở điều kiện nhiệt độ 30 ± 2⁰C và ẩm độ 65 ± 5%. Trong điều kiện không tiếp xúc với vật chủ, trưởng thành ong E. transvena sống được từ 3-4 ngày với nguồn thức ăn bổ sung phù hợp là mật ong 30%. Một ong cái đẻ trung bình 22,75 ± 2,35 trứng. E. transvena là loại ong nội ký sinh chuyên tính có tỷ lệ vũ hóa cao 96,38% ± 5,62%, tỷ lệ ong cái 82,33 ± 3,06%. Ấu trùng bộ phấn trắng thuốc lá tuổi 3 là vật chủ thích hợp cho việc nhân nuôi ong E. transvena.