Máy gieo hạt rau. Ảnh: Vỹ Phượng
Mô hình do Trạm khuyến nông huyện Củ Chi triển khai theo chương trình đẩy mạnh ứng dụng cơ giới hóa vào sản xuất cây trồng chủ lực của TP.HCM. Mô hình triển khai trên diện tích 1 ha, sử dụng máy gieo hạt ASM 03 (gieo hạt trên khay) và máy gieo hạt tự hành (robot gieo hạt). Các máy gieo hạt này có ưu điểm là năng suất đạt cao, xuống giống kịp thời vụ, khoảng cách gieo hạt đều nhau, giúp cây tận dụng tốt ánh sáng, không bị tình trạng hạt gieo quá dày hoặc quá cách xa nhau, độ sâu vừa phải đảm bảo khi gieo hạt xuống đất không bị quá sâu, góp phần tăng năng suất thu hoạch của vụ mùa, từ đó, giúp tiết kiệm từ 0,1 - 0,2 kg hạt giống/ha. Máy gieo hạt trên khay phù hợp với mô hình có diện tích trên 20 ha, còn máy gieo hạt tự hành phù hợp với hộ gia đình. Giá trị của 2 máy này gần tương đương nhau (47 triệu và 57 triệu đồng), tuổi thọ sử dụng khoảng 5 năm.
Tham gia mô hình, nông hộ được hỗ trợ 50% kinh phí mua máy, được hướng dẫn kỹ thuật cạnh gieo hạt bằng máy. Theo yêu cầu của mô hình, hộ tham gia phải áp dụng quy trình kỹ thuật sản xuất rau VietGAP. Theo đó, hộ tham gia phải áp dụng ghi chép nhật ký đồng ruộng, lưu trữ hồ sơ, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trong danh mục cho phép theo quy tắc 4 đúng, sử dụng phân bón trong ngưỡng cho phép.
Sau 5 tháng triển khai (từ tháng 12/2018 đến tháng 5/2019), ông Dương Văn Minh, trưởng trạm khuyến nông huyện Củ Chi cho biết, gieo hạt bằng máy trong sản xuất rau VietGAP mang lại hiệu quả vượt trội hơn so với gieo hạt bằng tay. Cụ thể, đối với gieo hạt bằng máy trên khay tiết kiệm được 35,5 ngày làm việc và 71 lao động trên 1 ha, năng suất gieo hạt tăng 27 lần, rút ngắn thời gian thu hoạch từ 35 ngày/vụ xuống còn 25 ngày/vụ, nhờ đó, tăng thêm được 4 vụ trồng rau trong năm (từ 10 vụ lên 14 vụ). Còn máy gieo hạt tự hành (robot gieo hạt) - gieo hạt xong không phải tốn thêm công cấy và chỉ chăm sóc chờ thu hoạch nên cho lợi nhuận 133,2 triệu đồng/ha, gấp 2,5 lần máy gieo hạt trên khay. Đáng kể nhất, cả 2 máy đều giúp tăng năng suất gieo hạt lên 25 - 27 lần và giảm trên 30% chi phí sản xuất cây con so với việc gieo hạt bằng tay, tạo ra sản phẩm an toàn cho người sử dụng, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất, tăng thu nhập cho nông hộ.
Anh Trần Văn Khẩn, ở ấp Phú Lợi, xã Tân Phú Trung, huyện Củ Chi, một trong hai hộ được hưởng lợi từ mô hình cho biết: “Sử dụng máy gieo hạt tự hành (robot gieo hạt) cho lợi nhuận gấp nhiều lần gieo tay. Tuy nhiên, với diện tích nhỏ hơn 1 ha, việc sử dụng máy sẽ không chạy được hết công suất gây lãng phí lớn. Nếu có sự liên kết trong sản xuất thì mô hình này còn cho hiệu quả lớn hơn nhiều”.