Nấm linh chi (Ganoderma Lucidum) còn có các tên khác như tiên thảo, nấm trường thọ, vạn niên nhung đã được nghiên cứu về khả năng chống ung thư, tăng cường hệ miễn dịch, trẻ hóa tế bào, lưu thông khí huyết, chống dị ứng, chống viêm,…
Đã có nhiều nghiên cứu trồng nấm linh chi để thu quả thể nấm trên nhiều loại giá thể khác nhau nhằm thu được quả thể lớn nhất. Về cơ bản, giá thể trồng nấm linh chi chủ yếu dựa trên nguồn xenlulo, nguồn nitơ, cacbon và khoáng chất. Các nghiên cứu đã cho thấy, nấm linh chi sử dụng nguồn nguyên liệu chủ yếu là xenluloza để phát triển hệ sợi và quả thể. Tuy nhiên, quả thể nấm thu được không chỉ phụ thuộc vào điều kiện trồng, mà còn phụ thuộc rất lớn vào chủng loại và chất lượng nguyên liệu ban đầu, cũng như các khoáng chất bổ sung.
Nấm linh chi
Quy trình trồng nấm linh chi của tác giả Lê Thị Cẩn có nhiều cải tiến để nâng cao kích thước và chất lượng của quả thể nấm. Giá thể, theo sáng chế, sử dụng bột gỗ lim không cần xử lý, giúp tăng hàm lượng hoạt chất có trong nấm. Ngoài ra, với việc sử dụng mùn cưa gỗ keo, lõi ngô và xơ dừa, là các nguyên liệu dễ kiếm, cũng là phụ phẩm của ngành chế biến gỗ và nông nghiệp, vừa giúp giảm giá thành, vừa tạo ra được nấm linh chi chất lượng.
Quy trình trồng nấm linh chi bao gồm:
- Dùng nguyên liệu từ mùn cưa gỗ keo, xay nhỏ lõi ngô, xơ dừa, sau đó ủ từng thành phần bằng cách bổ sung nước vôi 1% theo tỷ lệ nguyên liệu/nước vôi là 1:2 (kg/lít) và ủ trong thời gian và thời gian 5-15 ngày. Trong quá trình ủ có tiến hành đảo trộn để xơ dừa lên men đều trong điều kiện ủ yếm khí.
- Phối trộn nguyên liệu giá thể theo tỷ lệ % khối lượng bao gồm mùn cưa gỗ keo 40%, lõi ngô 30%, bột gỗ lim 10%, xơ dừa 10%,c ám gạo 10%, bột ngô 5%, MgSO4 2%, CaCO3 2%
- Đóng bịch và khử trùng giá thể: các thành phần mùn cưa gỗ keo, lõi ngô, bột gỗ lim, xơ dừa, cám gạo, bột ngô, MgSO4 và CaCO3 được phối trộn và đóng thành bịch khoảng 1-2 kg/bịch. Sau khi tạo cổ nút kín nhồi bông, các bịch trồng nấm này được đưa đi hấp khử trùng trong điều kiện nhiệt độ 120°C trong 1 giờ thu được bịch giá thể vô trùng để cấy giống.
- Cấy giống và ươm hệ sợi theo tỷ lệ giống/giá thể là 1% và giữ bịch giá thể trong điều kiện tối ở nhiệt độ 20-30°C, độ ẩm 60-70%, trong thời gian từ 30-35 ngày để phát triển hệ sợi. Thu quả thể nấm linh chi bằng cách chuyển các bịch nấm ra điều kiện ánh sáng khuếch tán 80%, độ ẩm 90-95%, nhiệt độ 25-30°C, tưới nước bằng cách phun sương trong khoảng thời gian 30 ngày.
Theo phương pháp thông thường, việc trồng nấm trên giá thể là mùn cưa như gỗ keo, cao su, bồ đề có hàm lượng xenluloza cao nhưng hàm lượng hemixenluloza và lignin thấp, cũng như không đủ thành phần NPK. Hơn thế, khi thiếu bột gỗ lim, nấm vẫn phát triển nhưng không tích tụ hoặc tích tụ các hoạt chất trong quả thể nấm với hàm lượng thấp. Sản phẩm nấm linh chi thu được bằng quy trình này có hàm lượng triterpenoit đạt 1,7%, tương đương với hàm lượng triterpenoit trong nấm linh chi tự nhiên.
Quy trình trồng nấm linh chi đơn giản, dễ thực hiện. Hàm lượng hoạt chất có trong nấm linh chi thu được cao hơn từ 2-3 lần so với nấm linh chi được trồng bằng phương pháp thông thường. Giá thể là loại thông dụng, không cần các thiết bị chuyên dùng hoặc điều kiện nuôi trồng đặc biệt.
Anh Phương (CESTI)