Ngày 22/9, Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM tổ chức tọa đàm nhằm tìm hiểu những vướng mắc trong việc trích lập và sử dụng Quỹ phát triển khoa học và công nghệ (PTKHCN) ở doanh nghiệp, đồng thời gợi mở giải pháp sử dụng Quỹ để phục vụ hoạt động chuyển đổi số.
Báo cáo tại buổi tọa đàm, ông Phan Quốc Tuấn – đại diện Phòng Quản lý Công nghệ và Thị trường Công nghệ (Sở KH&CN TP.HCM) cho biết trên địa bàn TP.HCM hiện mới có 120 doanh nghiệp (66 doanh nghiệp nhà nước và 54 doanh nghiệp ngoài nhà nước) thực hiện việc báo cáo về việc thành lập và sử dụng Quỹ PTKHCN về Sở, với mức tăng trưởng khoảng 12 doanh nghiệp mỗi năm.
Đây là một con số khá nhỏ trong số các doanh nghiệp mạnh về khoa học và công nghệ ở Thành phố, nên cần có phương pháp tiếp cận phù hợp hơn, để doanh nghiệp cùng đồng hành với Sở. Chẳng hạn, tạo dựng mạng lưới kết nối xuyên suốt không ngừng giữa Sở và doanh nghiệp nhằm hạn chế tình trạng ngắt quãng thông tin, mất đầu mối liên hệ khi doanh nghiệp có sự thay đổi nhân sự. Từ đó, các bên có điều kiện phối hợp tốt hơn, phục vụ tốt hơn cho công tác hoạch định và xây dựng chính sách.
Ông Phí Anh Tuấn – đại diện Hội Tin học TP.HCM chia sẻ việc đầu tư vào KHCN từ Quỹ thông qua các đơn vị tư vấn cũng gặp trở ngại rất lớn, bởi doanh nghiệp không xác định được thế nào là phù hợp, không có hướng dẫn quyết toán, rất khó khi có thanh tra, hậu kiểm. Cụ thể hơn, đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM nêu một số lý do mà doanh nghiệp ngại dùng Quỹ PTKHCN là sợ sử dụng sai mục đích (sai phạm sẽ bị phạt rất nặng), chưa chọn được công nghệ để mua bán – chuyển giao.
Ông Phí Anh Tuấn (đại diện Hội Tin học TP.HCM) phát biểu tại tọa đàm.
Hiện nay, những khó khăn, vướng mắc khi sử dụng Quỹ PTKHCN của doanh nghiệp còn khá nhiều, chẳng hạn như Thông tư liên tịch số 12/2016/TTLT-BKHCN-BTC chưa hướng dẫn cụ thể các nội dung sử dụng Quỹ đối với các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ hoặc đào tạo nhân lực KHCN của doanh nghiệp. Bên cạnh đó, doanh nghiệp vẫn còn lúng túng về các thủ tục quyết toán thuế đối với các nội dung sử dụng từ Quỹ, cũng như chưa rõ khi nào phải có xác nhận của cơ quan có thẩm quyền, nên thường gửi hồ sơ lên Sở KH&CN TP.HCM đề nghị xác nhận.
Tại buổi tọa đàm, đại diện Cục Thuế TP.HCM cho biết, ngay chính ngành Thuế tại TP. cũng còn lúng túng (mỗi Chi cục có cách hiểu khác nhau) do chưa có hướng dẫn khung chuẩn và biên độ dao động cho doanh nghiệp, trong việc chi cho KH&CN. Việc phân định về KH&CN cũng phụ thuộc vào cơ quan kiểm toán và cơ quan cấp trên, nên rất khó giải quyết.
Những khúc mắc trên cho thấy, hiện chưa có khung pháp lý cụ thể giúp doanh nghiệp đủ tự tin trích lập và sử dụng Quỹ PTKHCN.
Trong khi chờ các cơ quan có thẩm quyền ban hành khung pháp lý, bà Chu Vân Hải – Phó Giám đốc Sở KH&CN TP.HCM nhấn mạnh, Sở sẽ tăng cường việc tổ chức hội đồng đánh giá các hồ sơ đầu tư KH&CN để hỗ trợ doanh nghiệp có đủ cơ sở sử dụng Quỹ theo quy định hiện hành. Đại diện Sở KH&CN TP.HCM cũng gợi mở cho doanh nghiệp hướng đề xuất chuyển đổi số để lập kế hoạch và có giải pháp mua sắm trang thiết bị, chuyển giao công nghệ phù hợp nhằm tăng cường cơ sở vật chất – kỹ thuật cho hoạt động KH&CN, đào tạo nhân lực KH&CN theo nhiều hình thức.
Bà Chu Vân Hải (Phó Giám đốc Sở KH&CN TP.HCM) nhấn mạnh Sở KH&CN TP.HCM tiếp tục tìm cách tháo gỡ khó khăn của doanh nghiệp khi trích lập và sử dụng Quỹ PTKHCN.
Trong thời gian sắp tới, Sở KH&CN TP.HCM sẽ tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp sử dụng Quỹ để phục vụ chuyển đổi số, qua các hoạt động như: tập huấn cho chủ doanh nghiệp về chuyển đổi số, hỗ trợ chuyển giao công nghệ và đổi mới sản phẩm, hỗ trợ nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ. Bên cạnh đó là hoạt động đào tạo, tư vấn nâng cao năng lực về quản lý chất lượng, đổi mới sáng tạo, quản lý năng lượng, quản trị tài sản trí tuệ cho doanh nghiệp.
Đối với những doanh nghiệp còn gặp trở ngại về quy trình, Sở sẽ cung cấp biểu mẫu, hướng dẫn thủ tục, hồ sơ thành lập và sử dụng Quỹ; hướng dẫn tiếp nhận nguồn Quỹ từ doanh nghiệp vào Quỹ PTKHCN của Thành phố.
Việc tìm hiểu và tháo gỡ dần những khó khăn của doanh nghiệp trong việc trích lập và sử dụng Quỹ PTKHCN là cần thiết nhằm tăng số lượng doanh nghiệp thành lập Quỹ, tăng hiệu quả sử dụng nguồn tài chính từ Quỹ, thể hiện sự đúng đắn trong chính sách hỗ trợ doanh nghiệp phát triển của Nhà nước.
Hoàng Kim (CESTI)