8.700 tỷ đồng là thiệt hại do virus máy tính gây ra đối với người dùng Việt Nam trong năm 2015. Con số này vẫn ở mức cao và tiếp tục tăng so với 8.500 tỷ đồng của năm 2014. Kết quả này vừa được Tập đoàn công nghệ Bkav thực hiện tháng 12/2015 trong chương trình đánh giá tình hình an ninh mạng và mới công bố hôm 11/1/2016. Với kết quả này, bình quân mỗi người dùng máy tính tại Việt Nam đã bị thiệt hại 1,253 triệu đồng; cả nước hiện có ít nhất là 6,98 triệu máy tính (theo Sách trắng về Công nghệ thông tin – truyền thông).
Theo kết quả thống kê của Bkav, các thiết bị lưu trữ giao tiếp qua cổng USB vẫn là nguồn lây nhiễm virus nhiều nhất tại Việt Nam hiện nay. Có đến 83% người tham gia chương trình đánh giá của Bkav cho biết, đĩa flash USB của họ đã bị nhiễm virus ít nhất 1 lần trong năm. Thực tế, đã có hơn 9,1 triệu lượt máy tính tại Việt Nam đã bị nhiễm các loại virus lây qua đĩa flash USB trong năm 2015.
Trong đó, W32.UsbFakeDrive vẫn là dòng virus lây nhiễm qua đĩa flash USB nhiều nhất. Loiại virus này có khả năng lây lan nhanh chóng từ thao tác mở đĩa flash USB của người dùng. Nói về mối nguy hại này, đại diện Bkav cho hay: “Đã đến lúc người dùng Việt Nam cần thay đổi thói quen sử dụng đĩa flash USB tùy tiện để bảo vệ chính mình cũng như cộng đồng mạng”.
. Bùng phát tin nhắn rác
Một nửa số người tham gia chương trình đánh giá tình hình an ninh mạng của Bkav (hơn 48%) cho biết, họ phải chịu đựng tin nhắn rác làm phiền mỗi ngày. So với năm ngoái, tỉ lệ này tiếp tục tăng mặc dù năm 2015 đã có hàng loạt các vụ xử phạt đối tượng phát tán tin nhắn rác, cũng như nhiều chế tài mới từ các cơ quan quản lý.
Thống kê từ hệ thống giám sát an ninh mạng của Bkav cho thấy, mỗi ngày có tới 13,9 triệu tin nhắn rác được phát tán đến người dùng tại Việt Nam. “Lợi nhuận khổng lồ thu về cho nhà mạng từ mảnh đất màu mỡ tin nhắn rác có lẽ vẫn là nguyên nhân chủ yếu khiến cho vấn nạn này ngày càng trầm trọng”, đại diện Bkav, nhận định.
. Mạng xã hội bị “ô nhiễm” nặng
93% người sử dụng Facebook tại Việt Nam cho biết, họ thường xuyên gặp phiền toái với tin nhắn rác, nội dung đồi trụy hay liên kết giả mạo có cài mã độc trên Facebook. Theo các chuyên gia của Bkav, không chỉ quấy rối, “rác” trên mạng xã hội còn có nguy cơ “móc túi” người dùng với các nội dung lừa đảo, như trúng thưởng khủng, khuyến mãi hấp dẫn...
Cũng theo thống kê của Bkav, mỗi tháng có hơn 1.000 trang giả mạo Facebook được lập ra để đánh cắp tài khoản của người dùng. Sau đó, tin tặc dùng tài khoản bị đánh cắp để tiếp tục phát tán mã độc hoặc để lừa đảo, chúng thường dùng “chiêu” chat với bạn bè của nạn nhân để lừa nạp tiền (hoặc nhờ mua thẻ cào) điện thoại.
Bkav khuyến cáo, khi tham gia mạng xã hội, người dùng hãy tập thói quen xác minh lại các thông tin nhận được và không nên làm theo hướng dẫn trên các trang web lạ.
. Nỗi lo ứng dụng giả mạo trên di động
Trước cảnh báo của các chuyên gia an ninh mạng về những nguy hiểm từ các ứng dụng giả mạo cho di động, người sử dụng đã chuyên nghiệp hơn trong việc tải ứng dụng. Thống kê năm 2015 của Bkav cho thấy, đã có 58% người dùng quan tâm đến thông tin nhà sản xuất trước khi quyết định tải một ứng dụng. Năm ngoái, con số này chỉ ở mức 13%.
Tuy nhiên, với hơn 40% người dùng vẫn chưa quan tâm đến thông tin nhà sản xuất thì nguy cơ lây nhiễm mã độc từ ứng dụng giả mạo là vẫn còn. Ông Vũ Ngọc Sơn - phó chủ tịch phụ trách mảng chống mã độc (Anti Malware) của Bkav, cho biết: “Có hàng chục nghìn ứng dụng được tải lên Internet mỗi ngày. Vì vậy, thông tin về nhà sản xuất và số lượt tải về là những yếu tố quan trọng giúp người dùng phân biệt đâu là ứng dụng xịn và đâu là ứng dụng giả mạo”.
. Nâng cao ý thức khi lên mạng
So với 2014, ý thức của người dùng mạng Internet có xu hướng tốt lên. 48% người dùng tham gia chương trình đánh giá an ninh mạng của Bkav đã có thói quen chỉ mở file nhận được từ Internet sau khi đã xác nhận trực tiếp (qua điện thoại, chat…) với người gửi, hoặc mở file theo chế độ chạy an toàn (safe run). Ngoài ra, tỷ lệ người dùng thỉnh thoảng hoặc thường xuyên khóa (lock) máy khi rời khỏi bàn làm việc cũng đã gia tăng so với năm ngoái. Số người dùng sử dụng mật khẩu mạnh (dài trên 8 ký tự, có kết hợp vừa số, chữ viết hoa, ký tự đặc biệt) cũng tăng lên.
Tuy nhiên, với tình hình an ninh mạng như hiện nay, khi các cuộc tấn công mạng đã trở thành chuyện thường ngày thì ý thức của người dùng cần phải được cải thiện hơn nữa. “Để đảm bảo an toàn thông tin, phòng tránh nguy cơ bị ai đó truy cập trái phép vào máy tính của mình, người dùng hãy cần cẩn trọng khi mở các file đính kèm trong email, cũng như khóa máy tính trước khi rời máy và đặt mật khẩu mạnh. Tốt nhất là hãy trang bị phần mềm diệt virus cho máy tính và điện thoại”, đại diện Bkav, khuyến cáo.
. Xu hướng virus năm 2016
Năm 2015 ghi nhận hàng loạt cuộc tấn công trên diện rộng của mã độc mã hóa dữ liệu tống tiền (ransomeware) và sự trở lại của phần mềm quảng cáo bất hợp pháp (adware) núp bóng dưới các phần mềm tiện ích. Đặc điểm chung của các dòng mã độc này là có thể mang lại “lợi nhuận” trực tiếp khổng lồ cho hacker. Chính vì vậy, mã độc mã hóa dữ liệu rồi tống tiền và phần mềm quảng cáo bất hợp pháp sẽ là những xu hướng chính của mã độc trong năm 2016.
Bên cạnh đó, các cuộc tấn công bằng phần mềm gián điệp (spyware) để đánh cắp thông tin và các cuộc tấn công từ chối dịch vụ (DDoS) ngày càng mang màu sắc chính trị, như vụ tấn công vào Sony Pictures, Bộ Quốc phòng Mỹ, Quốc hội Đức…
Nguồn: khoahocphothong.com.vn