Hàng năm, có rất nhiều công nghệ được sáng tạo trên toàn cầu, TIME chọn ra 25 sáng chế hay nhất giúp thế giới hoàn thiện hơn, thông minh hơn, và đôi khi thú vị hơn. Dưới đây là các thành quả sáng tạo được chọn trong năm 2014.
1. Ván bay
Hoverboard - ván trượt giá 10.000 USD của Hendo (Mỹ), là sản phẩm cách mạng về công nghệ, có thể bay cao hơn 2,5 cm trên vật liệu dẫn điện như đồng hoặc nhôm. Công nghệ này có tiềm năng ứng dụng để ổn định các tòa nhà, các công trình trong động đất.
2. Phi thuyền siêu rẻ
| Với ngân sách chỉ 74 triệu USD, Mangalyaan – Phi thuyền sao Hỏa của Ấn Độ đã đi vào quỹ đạo hành tinh Đỏ ngay lần thử đầu tiên. Mangalyaan chỉ được trang bị 5 công cụ để thực hiện các nhiệm vụ đơn giản như đo lường lượng CH4 và các thành phần bề mặt sao Hỏa. Nhưng, điều quan trọng là nó đã khẳng định khả năng đóng góp rất lớn của chương trình không gian Ấn Độ đối với nhân loại. | |  |
3. Lò phản ứng hạt nhân nhỏ gọn
| Vào tháng 10, Lockheed Martin đã công bố một đột phá công nghệ cho phép chế tạo các lò phản ứng nhiệt hạch nhỏ gọn, có thể đặt trên thùng xe tải trong vòng 10 năm tới. Thiết kế sử dụng kỹ thuật “magnetic mirror confinement” (tạm dịch "gương lưu từ”) để kiểm soát quá trình phản ứng. Vài chi tiết về cách thức hoạt động lò chưa được công bố khiến còn một số hoài nghi, nhưng nếu Lockheed thực sự có một lò phản ứng nhiệt hạch như vậy, thế giới năng lượng sẽ đổi khác. | |  |
4. Điện không dây
| WiTricity, trụ sở tại Watertown, Massachusetts đã thành công trong việc chế tạo cuộn dây sinh từ trường, có thể truyền điện đến các thiết bị cách xa đến 2,4 m. Công nghệ này đã được thử nghiệm thành công trên các xe Toyota chạy điện (có bộ sạc), | |  |
máy tính Intel (có tấm sạc) và nhiều thiết bị khác. Trong vòng 10 năm nữa, tất cả các thiết bị như đèn, TV, hệ thống âm thanh trong phòng có thể được đấu nối và cấp điện chỉ bằng một hệ thống sạc trung tâm.
5. Đồng hồ thông minh
Khác với Popular Science, TIME bỏ phiếu cho đồng hồ thông minh của Apple chạy hệ điều hành iOS, có giao diện kết hợp màn hình cảm ứng và các phím vật lý. Bên cạnh chức năng báo thời gian, nó cho cũng cho phép gửi tin nhắn, ra huấn lệnh, thực hiện thanh toán,... Đồng hồ này cũng rất thời trang, với các phiên bản cao cấp bằng vàng 18 karat. Sản phẩm sẽ xuất hiện vào đầu năm 2015 với giá 349 USD.
6 & 7. Công nghệ in 3-D và điện thoại Blackphone
Đây là hai sản phẩm công nghệ mà TIME và Technology Reviews khá thống nhất khi tiến hành bình chọn những sáng tạo công nghệ hay nhất của năm 2014 (xem bài 10 công nghệ đột phá năm 2014 trang 11).
8. Bình lạnh đa năng
Coolest Cooler, bình trữ lạnh thực phẩm và đồ uống cho phép vận hành máy xay sinh tố với đèn LED trên nắp. Nó có bộ sạc USB cho điện thoại, loa Bluetooth để nghe nhạc và có bánh xe lớn để di chuyển trên nhiều địa hình. Coolest Cooler sẽ xuất xưởng vào đầu năm 2015 với giá 399 USD. | |
 |
9. Thẻ cảnh báo sai tư thế
| Lift Lumo có kích thước cỡ ngón tay cái, là loại thẻ kẹp trên áo. Nó phân tích vị trí tương quan giữa cổ và cột sống, sẽ rung khi chúng quá lệch so với tiêu chuẩn. Mặc dù Lift Lumo chưa hoàn hảo lắm vì nó có thể cảnh báo cả khi bạn nghiêng người để gọi điện thoại nhưng lượng đặt hàng qua mạng cũng đã vượt kỳ vọng. Một nửa số người sử dụng nó là phụ nữ, khá lạ, vì nam giới thường là phái sớm chấp nhận các sản phẩm mới. Giá bán 100 USD. | |  |
10. Ô tô chạy điện
| I3 là ô tô điện của BMW, có thể di chuyển đến 175 km chỉ với một lần sạc duy nhất trong 3 giờ. Thiết kế mới của xe chỉ sử dụng một bàn đạp duy nhất cho cả hai mục đích là tăng tốc và phanh (đạp tới để tăng ga, thả ra là dừng), giúp tiết kiệm năng lượng trong quá trình vận hành. | |  |
11. Máy tính bảng thay thế máy tính cách tay
| Máy tính bảng 12-inch có thể chạy các ứng dụng như Word, Excel và PowerPoint mới nhất của Microsoft khá mỏng, nắp bàn phím có thể tháo rời và có chân tự đứng, rất thích hợp với công việc của các chuyên gia, bác sĩ và doanh nhân. Vì thế, không khó hiểu khi Coca-Cola và Bệnh viện Nhi Seattle sử dụng nó khá nhiều. | |  |
12. Nhẫn thể hiện cá tính
Ringly là loại nhẫn phát sáng khi người đeo có email, thông tin từ lái xe taxi Uber hoặc bất kỳ giao tiếp điện tử nào không thể bỏ qua. Mercando, nhà quản lý thiết kế và sản phẩm trước đây tại eBay, đã quyên góp được hơn 1 triệu USD để thực hiện Ringly, với 1.000 nhẫn đầu tiên ra mắt vào tháng Sáu, đã bán hết trong vòng 24 giờ.
13. Hộp thuốc theo liều dùng cá nhân
PillPack là loại hộp đựng thuốc đã phân liều dùng theo thời gian cho bệnh nhân của nhà thuốc điện tử (e-pharmacy) do T.J. Parker điều hành. Theo đó, liều lượng thuốc cần sử dụng theo chỉ định sẽ được phân chia thành từng gói, có chú dẫn thông tin về ngày giờ sử dụng cho bệnh nhân.
14. Chuối giàu vitamin A
Là loại chuối được James Dale, một nhà sinh học di truyền của Đại học Công nghệ Queensland nghiên cứu với sự hỗ trợ từ Quỹ Bill & Melinda Gates. Vitamin A giúp bồi bổ cho mắt, chống mù. Loại “siêu chuối” này sẽ sớm được thử nghiệm trên người ở Mỹ. Tại châu Phi, địa bàn chính của dự án chống mù cho trẻ em, chuối giống sẽ được cấp phát để nhân rộng trong người dân.
15. Bánh xe thông minh
| Copenhagen Wheel là bánh xe dùng động cơ điện chạy bình có thể sạc, gắn được vào các loại xe đạp thông dụng. Tùy theo người lái, qua một ứng dụng trên điện thoại di động, có thể dùng động cơ trong suốt hành trình hoặc chỉ khi đi lên đồi dốc. Các cảm biến sẽ theo dõi các điều kiện đường sá, nhiệt độ không khí, …nên người dùng có thể chia sẻ thông tin thời gian thực về các tuyến đường, rất hữu dụng khi di chuyển trong các thành phố lớn với địa hình đồi núi. | |  |
16. Thiết bị dịch ngôn ngữ dấu hiệu
Hàng triệu người khiếm thính sử dụng máy biên dịch khi giao tiếp hằng ngày, rất tốn kém. Với Uni, máy tính bảng có máy ảnh cảm biến chuyển động và nhận dạng giọng nói, giúp dịch ngôn ngữ dấu hiệu thành lời nói và từ lời nói thành văn bản trong thời gian thực, họ có nhiều cơ hội truyền đạt thông tin hơn. Giá bán sản phẩm 198 USD. | |  |
17. Bộ lọc khử virus Ebola
| Hemopurifier là bộ lọc đặc biệt gắn vào máy chạy thận, có thể hút virus Ebola trong máu khi chảy qua. Bộ lọc này chỉ mới được sử dụng một lần cho một bệnh nhân ở Đức, nhưng đã hỗ trợ hiệu quả việc điều trị nhiễm Ebola. Trong tương lai, công nghệ này có thể ứng dụng trên các loại virus khác, như viêm gan. | |  |
18. Công cụ hỗ trợ chụp “ảnh tự sướng”
Nếu 2013 là năm mà “selfie” (ảnh tự sướng) đã trở thành một từ thông dụng khắp thế giới thì năm 2014 selfie đã trở thành một hiện tượng văn hóa, trong đó, ít nhất ¼ người Mỹ đã chia sẻ selfie trên mạng xã hội. Các công cụ giúp gia tăng hiệu quả trải nghiệm selfie rất đa dạng, ngay cả bàn chải tóc cũng có chức năng giữ điện thoại. Đáng kể nhất là sản phẩm gậy chụp selfie cho phép đưa điện thoại ra xa khỏi tầm tay để có được những góc chụp tốt hơn.
19. Điều hòa không khí thông minh
| Điều hòa không khí Aros (đã bán được gần 50.000 cái kể từ tháng 5/2014) rất thông minh. Nhờ một ứng dụng điện thoại di động, Aros theo dõi di chuyển của chủ sở hữu qua GPS và tự mở hay tắt tùy thuộc vào khoảng cách của họ và vị trí nhà. Nhờ vậy, giúp tiết kiệm gần 10% năng lượng. Aros còn thông báo chính xác chi phí đang sử dụng để làm mát căn nhà. | |  |
20. Buồng thư giãn cho tù nhân
Các tù nhân bị biệt giam hầu như bị cách ly hoàn toàn với bên ngoài nên dễ mắc bệnh tâm thần, tự tử và bạo lực. Nalini Nadkarni, một nhà nghiên cứu hành vi, đã đề xướng cho phép tù nhân bị biệt giam sử dụng thời gian rảnh của họ tại "blue room", nơi trình chiếu các phim về sa mạc bao la, thác nước tuôn trào và các cảnh vật thiên nhiên để làm dịu tinh thần tù nhân, giúp họ thư giãn. Phản ứng của tù nhân có chuyển biến rất tốt nên blue-room được xem là một biện pháp nhằm ngăn chặn những hành vi xấu của tù nhân biệt giam.
21. Ứng dụng máy tính bảng hỗ trợ khả năng vận động của trẻ em
Khi iPad trở nên rất quen thuộc với trẻ em hiện nay, ứng dụng "phản xạ trí tuệ nhân tạo" đính kèm của Osmo giúp camera iPad hiển thị các mô hình, qua đó trẻ em bắt chước để kiến tạo bằng các viên màu, khi thực hiện chính xác sẽ được khích lệ. Mô hình này giúp gia tăng kỹ năng vận động cho trẻ. | |  |
22. Bóng rổ dùng trong huấn luyện
Loại bóng rổ này có cảm biến và chip Bluetooth gửi dữ liệu về hiệu quả tập luyện đến một ứng dụng điện thoại di động, giúp giám sát quá trình chơi bóng. Nếu có nội dung nào chưa chuẩn xác trong khi tập, huấn thị của huấn luyện viên sẽ phát ra, ví dụ như “di chuyển nhanh” hoặc “giữ cổ tay của bạn". Gần 100.000 quả bóng rổ loại này đã “di chuyển nhanh” đến người sử dụng. | |  |
23. Bao bì có thể ăn được
Sữa chua, pho mát, kem và các sản phẩm tương tự của WikiFoods được bọc trong lớp vỏ có khả năng giữ nguyên được hình dạng của chúng trong nước nóng hoặc nước lạnh. Lớp vỏ này được làm bằng hạt trái cây sấy hay các thành phần tự nhiên khác, được bổ sung thêm canxi và đường để làm tăng khả năng định hình.
24. Tranh nghệ thuật thời kỹ thuật số
| Tranh nghệ thuật điện tử của Jake Levine có khung đẹp, màn hình phẳng kích cỡ 33x56 cm. Độ sáng của tranh sẽ giảm dần khi tiếp cận ánh sáng mặt trời và vật liệu làm mờ các ánh sáng gây chói, nhờ vậy tạo ra hiệu ứng sống động. Một ứng dụng điện thoại thông minh cho phép thay đổi nội dung được hiển thị trên màn hình. Đây sẽ là khởi đầu mới cho thị trường các tác phẩm nghệ thuật kỹ thuật số. | |  |
25. Đồ chơi biểu tượng hành động cho bé gái
| Nhiều nghiên cứu cho thấy xu hướng nghề nghiệp của bé gái chịu tác động từ đồ chơi. Tuy nhiên, trong thực tế, đồ chơi của bé gái phương Tây hầu hết chỉ là các búp bê Barbie mang hình tượng các cô gái trẻ mà thiếu hẳn các nhân vật hành động hoặc thể thao mang biểu tượng của nữ giới. Vì vậy, một công ty chuyên sản xuất đồ chơi hành động có biểu tượng là phái nữ “I am Elemental”, do Nadeau và Julie Kerwin thành lập, thể hiện nữ giới như những người hùng với cá tính mạnh. | |  |
ANH TUẤN, STINFO số 1&2/2015
Tải bài này về tại đây.