Với địa hình bờ biển dài, nhiều sông rạch, việc ứng dụng các công nghệ chống sạt lở bờ ở nước ta là rất cần thiết và có nhu cầu lớn. Các công trình kè bảo vệ bờ biển, bờ sông, kênh rạch, kè bến cảng… đã và đang ứng dụng nhiều công nghệ khác nhau. Tuy nhiên, chúng ta hướng đến một sản phẩm có giá thành và chất lượng phù hợp với điều kiện Việt Nam. KS. Nguyễn Thành Nhân, Phạm Ngọc Lĩnh (Viện Kỹ thuật Nhiệt đới và Bảo vệ môi trường TP.HCM) đã giới thiệu tấm cừ bản nhựa (tấm cừ PVC) với ưu điểm vượt trội là chống được sự lão hóa trong điều kiện nhiệt đới của Việt Nam, không bị ăn mòn như cừ gỗ hoặc xi măng cốt thép. Sản phẩm vừa đạt được giải nhì tại giải thưởng Sáng chế TP.HCM năm 2008.
KS. Lĩnh cho biết, lâu nay chúng ta thường sử dụng các loại cừ bản gỗ (ván cừ), cừ bản thép, cừ bản bê tông… Tuy nhiên, các loại cừ này đều có những nhược điểm như cừ bản gỗ thường có thời gian sử dụng ngắn và nguyên liệu ngày càng hiếm do rừng bị cạn kiệt; cừ thép hoặc bê tông cốt thép vừa nặng nề khó thi công, vừa dễ bị ăn mòn ở các vùng đất mặn, đất phèn…; cừ nhập ngoại có giá thành đắt… Do đó, việc sản xuất tấm cừ PVC có giá thành rẻ, phù hợp với khí hậu nhiệt đới của Việt Nam là rất hợp lý. Tấm cừ PVC có bề dày rất nhỏ so với bề rộng, được ứng dụng rộng rãi trong xây dựng dân dụng, công nghiệp, thủy lợi và quốc phòng.
Tấm cừ PVC được bắt đầu từ đề tài “Nghiên cứu vật liệu, công nghệ thiết kế chế tạo các sản phẩm trên cơ sở tổ hợp nhựa – cao su có tính năng đặc biệt để chống xói lở kênh rạch, bờ biển cho các công trình thủy lợi, giao thông vận tải và căn cứ quân sự” do KS. Nguyễn Thành Nhân, KS. Phạm Ngọc Lĩnh và các cộng sự thực hiện từ năm 2001. Nhóm tác giả đã thử nghiệm biến tính PVC (Poly Vinyl Chloride) để chế tạo tấm cừ PVC (vì cừ bản nhựa composit năng suất thấp, giá thành cao), đối chứng song song với tiêu chuẩn của nước ngoài, đồng thời chú trọng thử nghiệm độ lão hóa do các tác nhân khí hậu ở nước ta gây nên. Theo đó, cừ PVC được chế tạo bằng cách cho thêm một số chất đóng vai trò liên kết vật lý với mạch polymer gốc hoặc gia cường làm xuất hiện những tính năng mới, giúp loại cừ này bền với thời tiết (không bị lão hóa do bức xạ mặt trời, oxy, ozon…); không bị ăn mòn bởi nước mặn, chua phèn, ô nhiễm; kháng nấm mốc, côn trùng; có độ bền cơ lý cao, ổn định với nhiệt độ môi trường; an toàn với môi trường, dễ thi công lắp đặt… Cừ PVC được sản xuất bằng phương pháp ép đùn từ hỗn hợp PVC biến tính với các nguyên liệu là nhựa Poly Viny Chlorid, bột độn, bột màu, chất ổn định nhiệt, ozon, oxy, chất chống lão hóa tia tử ngoại, các phụ gia… Qua thử nghiệm thực tế cho thấy, cừ PVC có chất lượng tương đương với một số loại cừ ngoại nhập của Mỹ và Hà Lan nhưng giá thành chỉ bằng 70%. Được thiết kế chế tạo chủ động về mặt hình dáng và kích thước sản phẩm, việc vận chuyển và thi công lắp đặt cừ PVC cũng rất đơn giản. Tùy thuộc vào đặc điểm địa chất của từng công trình mà sử dụng phương pháp thi công thích hợp. Đối với đất cát, sỏi, dùng tia nước áp lực cao phun làm xói cát và đóng cừ xuống. Đối với đất thường, dùng búa rung để đóng cừ; với nền đất mềm, có thể dùng phương pháp thủ công như dùng vồ gỗ… Không chỉ bền với thời tiết, môi trường, cừ PVC còn giúp tăng thêm vẻ đẹp mỹ quan của công trình. Sản phẩm đã được cấp bằng độc quyền giải pháp hữu ích năm 2006 và đã được ứng dụng tại nhiều công trình như: bảo vệ, chống xói lở cho cống biển Hương Mai (Cà Mau); làm cống ngăn mặn Giá Rai (Bạc Liêu); chống thấm cho công trình Đập Thảo Long (Sông Hương – Huế); chống thấm cho công trình cống ngăn triều Bình Triệu, Bà Chiểu (TP.HCM); chống thấm cho công trình cống thủy lợi Mỹ Quan Trang (huyện Hà Trung – Thanh Hóa)… Hiện sản phẩm cũng đang được nhóm tác giả thiết kế ứng dụng giải quyết vấn đề bờ bao tại Hóc Môn (TP.HCM) và chống thấm, chống sạt lở bờ, xói mòn chân móng các công trình dưới nước tại các tỉnh Vĩnh Long, Trà Vinh, Đồng Tháp… Cừ PVC có giá 220.000đ/m (độ dày 6mm) và 450.000đ/m (độ dày 10mm). KS. Lĩnh chia sẻ, với những ưu điểm và hiệu quả ứng dụng, tấm cừ PVC trong tương lai sẽ được sử dụng ngày càng nhiều. Bởi nước ta ngày càng chịu ảnh hưởng rõ rệt của sự biến đổi khí hậu, mực nước biển dâng cao mà hiện tại, các hiện tượng sạt lở, lũ lụt, triều cường… đang xảy ra không ít trên khắp cả nước. Nhóm tác giả mong muốn được tiếp tục hợp tác sản xuất, chuyển giao ứng dụng cừ PVC vào các công trình chống ngập mặn, xói lở với chi phi tiết kiệm nhất.
Minh Tâm