Khởi nghiệp với robot dịch vụ

Hoạt động trong lĩnh vực robot dịch vụ, chuyên thiết kế và chế tạo các robot thực hiện những công  việc từ lau sạch bụi bẩn đến rà phá bom mìn...hàng đầu thế giới, iRobot tập trung thúc đẩy sáng tạo, phát triển robot nhằm thay đổi phương thức sản xuất và đời sống con người, biến robot trở thành công cụ phục vụ con người, thay con người thực hiện các công việc nhàm chán, làm việc những nơi dơ bẩn và nguy hiểm.

Đầu tư R&D: nền tảng để khởi nghiệp thành công

Hoạt động nghiên cứu và triển khai (R&D) của iRobot có thể chia hai nhánh: về công nghệ chiếm 20-25%, tập trung vào các công nghệ định hướng-dò đường (navigation), vận động (manipulation) và điện toán đám mây (cloud); phần lớn còn lại là nghiên cứu phát triển sản phẩm.

Xu hướng hoạt động R&D của iRobot

Nguồn: iRobot

Các nhà sáng lập iRobot lúc đầu không có ý định chế tạo robot dịch vụ sử dụng trong nhà. “Genghis” là robot đầu tiên được iRobot thiết kế vào năm 1990, bắt chước sự di chuyển của côn trùng để thực hiện nhiệm vụ khám phá sao Hỏa và dò tìm thủy lôi dưới đại dương. Công nghệ chứa trong Genghis được xem là nền tảng để iRobot phát triển công nghệ và các sản phẩm robot sau này.

Một số dòng robot cốt lõi của iRobot đã được nghiên cứu và triển khai thành công, là nền tảng tạo dựng nên hình ảnh iRobot trên thị trường như:

• Năm 1998, iRobot tạo dựng sản phẩm robot rà phá bom mìn và do thám “PackBot”. Đây là kết quả từ hợp đồng nghiên cứu với Cơ quan Các dự án nghiên cứu quốc phòng tiên tiến (DARPA- Defense Advanced Research Projects Agency), Mỹ. Nhiệm vụ do thám là quá trình phức tạp. Bằng phương pháp thử và sai, các kỹ sư phát triển hệ thống kết hợp giữa phần mềm, phần cứng và điện tử để PackBot có thể hoàn thành nhiệm vụ phức tạp. Trong cuộc tấn công tòa tháp đôi ngày 11/9, PackBot non trẻ từ phòng thí nghiệm được đưa ra hiện trường trợ giúp dò tìm và cứu nạn. PackBot còn là chiến binh rà phá bom mìn và khám phá mạng lưới phức tạp các đường hầm dưới lòng đất trong cuộc chiến ở Afghanistan. Các dòng robot PackBot tiếp tục được phát triển nâng cao cùng với các công nghệ mới phát triển. PackBot hiện nay vẫn đang phục vụ tích cực cho quân đội Mỹ.
• Cột mốc quan trọng trong phát triển công nghệ, đồng thời đánh dấu bước phát triển sản phẩm robot phục vụ đời sống con người khi iRobot giới thiệu robot hút bụi tự động Roomba đầu tiên vào năm 2002. Đến năm 2005 ra mắt robot rửa sàn Scooba có nhiều đặc tính như Roomba nhưng phức tạp hơn, vì ngoài hút bụi hoàn toàn tự động, còn biết cọ rửa và sấy khô sàn. Năm 2016 ra mắt robot lau nhà Braava giúp lau nhà bếp, phòng tắm và các khu vực nhỏ khác. Năm 2017, Roomba tiếp tục được nâng cấp bằng việc mở rộng kết nối wifi, kết quả là sự ra đời các dòng Roomba 690 và 890.
• FirstLook 110 được iRobot phát triểnvào năm 2011, là một loại phương tiện mặt đất không người lái (UGV-Unmanned Ground Vehicle) nhỏ, nhẹ, có thể ném được; là thiết bị trinh sát hoàn hảo cho hàng loạt các nhiệm vụ khó khăn, nguy hiểm của bộ binh và lực lượng đặc nhiệm.
• Robot RP-VITA được trình làng năm 2012, là sản phẩm liên doanh của iRobot và InTouch Health, được Cơ quan Quản lý thuốc và thực phẩm Mỹ (FDA- Food and Drug Administration) xếp trong danh sách những thiết bị y tế “cứu tinh” cho nhân loại trong tương lai gần. RP-VITA chuyên về chăm sóc bệnh nhân, là đại diện cho bác sĩ, hỗ trợ cho bác sĩ từ xa nhằm giúp đỡ bệnh nhân trong bệnh viện, đặc biệt là vào ban đêm, khi số nhân viên trực giảm thấp. RP-VITA sở hữu hệ thống dẫn đường tự động để có thể di chuyển xung quanh phòng bệnh và hành lang bệnh viện.

Ngoài việc thực hiện hoạt động R&D theo các hợp đồng hay yêu cầu của các nhà bảo trợ, iRobot theo đuổi xu hướng nghiên cứu phát triển các giải pháp tích hợp cùng với các viện nghiên cứu hàng đầu nhằm làm cho robot thông minh hơn, dễ sử dụng và nhiều chức năng hơn, ứng dụng nhiều hơn vào cuộc sống hàng ngày. Nhờ đó, tạo thuận lợi trong việc thương mại các kết quả sáng tạo.

iRobot luôn duy trì mức chi cho hoạt động R&D hơn 10% doanh thu. Đây là cơ sở giúp iRobot phát triển nhiều công nghệ, đa dạng sản phẩm và sản phẩm luôn được cải tiến, gần như mỗi năm đều ra mắt sản phẩm mới. Việc tập trung nguồn lực cho R&D đã giúp iRobot sở hữu một lượng lớn sáng chế, là nền tảng cho các sản phẩm và tạo nên danh tiếng cho iRobot. Tính đến cuối năm 2017, iRobot sở hữu 403 bằng sáng chế trong nước, 650 bằng sáng chế nước ngoài, và hơn 450 đơn đăng ký sáng chế đang được xem xét. Tên gọi iRobot đã được đăng ký bảo hộ tại Cơ quan Sáng chế và Nhãn hiệu  Mỹ (USPTO), đồng thời tên các sản phẩm cũng được đăng ký bảo hộ như Roomba, Scooba, ViPR, NorthStar, Create, iAdapt, Aware, Home Base, Looj, Braava, AeroForce, Mirra, vSLAM và Virtual Wall.

Mức chi cho R&D của iRobot những năm gần đây

Nguồn: iRobot

Xoay trở vốn đầu tư cho phát triển

Thời gian bắt đầu khởi nghiệp, iRobot khá chật vật về tài chính. Để tồn tại, các nhà sáng lập đã cố gắng tìm đến các cơ quan nhà nước, những nơi có thể tìm được các hợp đồng hợp tác cho việc nghiên cứu phát triển robot. Các hợp đồng nghiên cứu có được thời kỳ đầu là cơ sở để iRobot tồn tại và phát triển, đó là hợp đồng nghiên cứu với các đơn vị như DARPA để nghiên cứu robot trinh sát, rà phá bom mìn; với Hội Địa lý Quốc gia (National Geographic Society) nghiên cứu robot khám phá bí ẩn của Đại Kim tự tháp Giza; hay với Bộ Quốc phòng Mỹ (United States Department of Defense) phát triển phương tiện không người lái nhỏ (SUGV)…

Là một startup, iRobot cũng đã tìm đến nguồn vốn từ các quỹ đầu tư mạo hiểm để được hỗ trợ vốn phát triển ý tưởng khởi nghiệp, mở rộng sản xuất, và điều không kém quan trọng là sẽ nhận được những sự hỗ trợ khác về mặt con người và chuyên môn. Nhờ vào ý tưởng sáng tạo, có khả năng sinh lợi nhuận hấp dẫn và tiềm năng tăng trưởng cao, iRobot đã thu hút được sự quan tâm của các nhà đầu tư mạo hiểm, giai đoạn 2001-2004, có 5 nhà đầu tư với tổng nguồn vốn là 30 triệu USD. Đến tháng 9/2005, iRobot giao dịch lần đầu tiên (IPO) trên sàn chứng khoán NASDAQ, mã trên thị trường chứng khoán là IRBT, đã chào bán  4,3 triệu cổ phiếu với giá 24 USD/1 cổ phiếu.

iRobot thu hút vốn đầu tư mạo hiểm, giai đoạn 2001-2004

Nguồn: crunchbase.com

Cất cánh

Là công ty tiên phong trong công nghiệp robot, iRobot đã phát triển nhiều dòng robot sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau. Sau gần 30 năm hoạt động, iRobot đã nghiên cứu chế tạo robot dịch vụ trong nhà và ngoài trời, từ sử dụng trong không gian, cho quốc phòng đến giúp việc lau dọn vệ sinh,... Mỗi năm iRobot đều ra mắt sản phẩm được cải tiến, áp dụng công nghệ mới tăng cao tính năng và hiệu quả sử dụng. Từ khi giới thiệu Roomba vào năm 2002, đến nay có hơn 20 triệu robot lau dọn hiện diện trong các gia đình trên khắp thế giới, đã giúp iRobot chiếm lĩnh vị trí hàng đầu về robot làm sạch trên thế giới với trên 60% thị phần  trong nhiều năm qua.

Thị phần robot làm sạch trên thế giới

Nguồn: iRobot

iRobot khởi đầu bằng những giải pháp liên quan đến robot cho chính phủ, các mục đích quân sự, sau đó mở rộng sản xuất và thương mại với các loại robot sử dụng trong nhà. Những robot “chiến binh” đã tạo nên thành công không nhỏ về tài chính cho iRobot, chiếm tỉ lệ đáng kể trong doanh thu từ năm 2011 trở về trước.

Doanh thu của iRobot theo loại sản phẩm

Nguồn: iRobot

Kể từ năm 2012, robot sử dụng trong nhà được đầu tư phát triển, đồng thời việc thâu tóm Evolution Robotics (công ty phát triển robot Mint làm sạch sàn nhà) đã làm tăng vốn tài sản công nghệ về robot làm sạch cho iRobot. Thêm vào đó, năm 2016 và 2017, iRobot tiếp tục thu tóm lần lượt công ty Saes On Demand Corp (SODC), là đơn vị phân phối độc quyền sản phẩm của iRobot ở Nhật; và Robopolis SAS, đơn vị có trụ sở  ở Lyon- Pháp, nhằm mở rộng mạng lưới phân phối sản phẩm khu vực châu Âu. Tất cả đã cho thấy xu thế hướng về robot dịch vụ phục vụ đời sống hàng ngày của iRobot.

Các đơn vị iRobot đã thu tóm

Nguồn: crunchbase.com

Các hoạt động R&D luôn được tập trung đầu tư, cùng với chiến lược thu tóm các doanh nghiệp sản xuất và phân phối trong cùng lĩnh vực đã tạo lợi thế để doanh thu của iRobot luôn trong xu thế tăng, mức tăng bình quân hàng năm kể từ 2005 là 16%. Năm 2017, doanh thu của iRobot là 884 triệu USD, ước năm 2018, doanh thu sẽ đạt  1,06 -1,08 tỉ USD, với mức tăng trưởng so với 2017 là  20 – 22% .

Phát triển doanh thu của iRobot

Nguồn: iRobot

Anh Vũ (CESTI)