Tiêu diệt tế bào ung thư bằng cách vô hiệu hóa enzyme telomerase
23/05/2018
KH&CN nước ngoài
Trước khi phân chia, các chuỗi DNA của tế bào được bọc chặt vào các cấu trúc nhiễm sắc thể. Điều này sẽ bảo vệ vật chất di truyền của tế bào khỏi các tổn thương vật lý và hóa học.
Các đầu mút của nhiễm sắc thể được gọi là telomere. Đây là những cấu trúc chuyên biệt phải được nhân đôi ở mỗi chu kỳ phân chia tế bào. Nhưng sự sao chép hoàn toàn của các telomere lên đến tận cùng của nhiễm sắc thể đòi hỏi phải có các cơ chế chuyên biệt và thường bị hạn chế.
Telomeres cũng rất nhạy cảm với tổn thương oxy hóa, gây ảnh hưởng đến khả năng nhân đôi của chúng. Vì khi telomere co lại theo thời gian sẽ làm giảm tuổi thọ của tế bào. Sự rút ngắn của telomere về cơ bản là nguyên nhân của sự lão hóa tế bào.
Hiên nay, hai nhà nghiên cứu Joachim Lingner và Wareed Ahmed của Đại học Bách khoa Liên bang Thụy Sĩ đã phát hiện ra hai loại enzyme PRDX1 và MTH1 hoạt động cùng lúc có chức năng ngăn chặn quá trình oxy hóa DNA của telomere ở đầu mút nhiễm sắc thể. Các nhà khoa học đã phá hủy cả hai enzyme này trong các tế bào ung thư, và thấy rằng các telomere của tế bào ung thư co lại nhanh chóng ở mỗi vòng phân bào, cuối cùng biến mất hoàn toàn.
Nghiên cứu về enzyme telomerase là một trong những mục tiêu đầy hứa hẹn trong điều trị ung thư. Thông thường, telomerase sẽ ngăn ngừa telomere rút ngắn, giúp các phôi và tế bào gốc phát triển. Nhưng telomerase cũng hoạt động mạnh trong các tế bào ung thư, giữ cho các telomere của chúng nguyên vẹn và làm cho các tế bào ung thư gần như bất tử. Nghiên cứu mới cho thấy việc phá vỡ PRDX1 và MTH1 sẽ ngăn telomerase chống lại quá trình rút ngắn telomere.
Cho đến nay, những nỗ lực ngăn chặn hoạt động của enzyme telomerase trong ung thư không hiệu quả trong các phòng khám. Việc khám phá ra các enzyme PRDX1 và MTH1 sẽ mở ra một cơ hội mới, gián tiếp ngăn chặn telomerase. Lingner cho biết: “Thay vì tự ức chế enzyme, chúng tôi nhắm vào chất nền của tế bào ung thư – đầu mút nhiễm sắc thể - làm cho nó không thể phân chia bằng telomerase.”