Tình hình sản xuất và tiêu thụ
Tại TP.HCM diện tích trồng là 230 ha với 819 hộ sản xuất. Lan Mokara cắt cành có chu kỳ khoảng 5 năm, với diện tích 1 ha, mỗi năm cho lợi nhuận từ 871,5 triệu đồng trở lên. Lan Dendrobium có chu kỳ khoảng 3 năm, với diện tích 1 ha, mỗi năm cho lợi nhuận từ 1,4 tỷ đồng.
Quy trình và phương pháp tổ chức thực hiện
Kỹ thuật trồng và chăm sóc lan Mokara
Làm nhà lưới trồng lan
- Hướng giàn lan: hướng của giàn lan rất quan trọng. Cần bố trí sao cho lúc nào vườn cũng có ánh sáng và bóng râm.
- Sườn giàn lan: cần phải làm cho thật chắc chắn, gồm trụ đứng (phải được trồng bằng sắt hoặc bằng bê tông để đảm bảo lâu dài) và giàn che nắng (thường làm bằng lưới nilon, chỉ cần căng cho thật phẳng vài sợi dây thép là lợp lưới được). Tương tự làm giàn lan Dendrobium nhưng phải làm luống thay vì làm giàn treo và kệ.
- Luống trồng: chiều dài của luống trồng lan tuỳ thuộc vào diện tích đất, tuy nhiên không nên quá dài gây bất tiện cho việc đi lại chăm sóc. Chiều rộng luống có thể 0,7m hoặc 1,2m; chiều cao của luống tính từ mặt đất là 30cm; luống cách luống 0,6m để làm lối đi.
Điều kiện trồng và cách trồng
- Nhiệt độ: nhiệt độ thích hợp ban ngày không dưới 21°C; ban đêm không dưới 18,5°C.
- Anh sáng: Mokara là loài cây ưa sáng. Vườn che nắng 50-60% ánh sáng tự nhiên cây sẽ phát triển tốt.
- Tưới nước: tưới theo mùa. Do mokara cần độ ẩm cao nên mùa khô tăng cường tưới nước để tránh hiện tượng rụng lá và giảm cường độ quang hợp.
- Độ thông thoáng: những vùng thiếu thông thoáng dễ gia tăng bệnh cho lan. Còn trường hợp ở nơi quá thông thoáng như đồng trống gia tăng bốc hơi nước làm cho môi trường có độ ẩm thấp, cây thoát hơi nước mạnh làm cây kém phát triển do vậy cần phải che chắn.
- Kiểu trồng: lan Mokara có thể được trồng trên lưới, trồng trong luống có chứa vỏ đậu, trồng trong các chậu gốm, nhựa không có chất trồng; hoặc có chất trồng là xơ dừa, vỏ đậu, than, trồng bằng cách bó vào trụ xi măng đứng. Tuy nhiên kiểu trồng trên các luống có chứa vỏ đậu là cách trồng phổ biến nhất và hiệu quả nhất.
- Đất trồng: đất chọn trồng Mokara phải cao ráo, thoáng mát và có tỷ lệ cát cao.
- Chuẩn bị luống trồng: luống trồng làm thành khung hình chữ nhật để cho vỏ đậu vào không bị trôi, chảy.
- Trồng cây: cây giống Mokara có hai nguồn chủ yếu (nhập khẩu từ Thái Lan hoặc từ các nhà vườn), nhưng đều cần phòng trừ nấm bệnh cho cây trước khi xuống giống. Dùng dây ni lon bó từ 5-10 cây và ngâm vào nước có pha thuốc trừ nấm VICARBEN theo tỷ lệ 2/3 lượng ghi trên bao bì, nhúng vào cho ướt đều và vớt ra treo ngược cho ráo nước, cứ treo như thế cho đến khi đem xuống giống.
- Cách trồng: các cây lan Mokara được buộc đứng vào các nẹp đã chôn xuống vỏ đậu sao cho gốc lan không chạm vào vỏ đậu. Trồng cây cách cây 30cm.
Chăm sóc và bón phân
Duy trì độ ẩm cao nếu mùa nắng tưới ngày 2 lần, che nắng 50-60%. Phân bón: có thể chia ra 3 giai đoạn (lan phục hồi và ra rẽ non, sinh trưởng, ra hoa) để tưới phân. Một số loại phân thường dùng như: Terra sorb-4 dùng 2ml/lít nước; phân cá Fish Emulsion 1ml/lít nước; NPK 20-20-20 (1-1,5gam/lít); Vitamin B1 dùng 1ml/lít;…
Kỹ thuật trồng và chăm sóc lan Dendrobium
Nhiệt độ: nhiệt độ lý tưởng để cây sinh trưởng và ra hoa đẹp từ 28-300C.
Ẩm độ: nhóm lan Dendrobium thích hợp ẩm độ 50-70%.
Ánh sáng: ánh sáng khoảng 60-70% sẽ tạo điều kiện cho cây phát triển tốt.
Giá thể: chất trồng lan Dendrobium rất phong phú, phổ biến là xơ dừa, than, dớn. Hiện nay, người trồng lan có thể sử dụng thêm xốp (muốt trắng) để làm giá thể cho cây.
Dinh dưỡng:
Dendrobium là nhóm lan cần dinh dưỡng cao, do đó ngoài việc sử dụng phân hóa học có thể bổ sung thêm phân hữu cơ cho cây. Phân hóa học có thể sử dụng là NPK 30-10-10 (dùng cho giai đoạn đầu), khi cây đạt 1 năm tuổi sử dụng phân NPK 20-20-20 và giai đoạn cây sắp phát hoa nên sử dụng NPK 10-10-30. Sau khi cây ra hoa và đã thu hoạch cành thì nên đổi sang sử dụng phân NPK 30-10-10.
Kỹ thuật trồng:
- Trồng trong chậu: chuẩn bị chậu (chậu đất nung hoặc chậu nhựa), kích thước chậu cân đối với khả năng phát triển của cây, có nhiều lỗ thoáng; chất trồng (giá thể) có thể bằng than, xốp hoặc xơ dừa. Cho chất trồng vào chậu, thấp hơn mặt chậu khoảng 1-2 cm. Cắm cọc nhỏ vào mép giúp cây đứng vững. Buộc cây lan vào cọc sao cho hướng phát triển của cây về sau quay vào giữa chậu. Khi trồng không chôn gốc cây sát đáy chậu mà để lưng chừng giữa lớp chất trồng. Giảm ánh sáng bằng cách che nắng khi cây mới trồng, khi rễ non phát triển chuyển dần sang nơi có ánh sáng phù hợp.
- Trồng thành luống bằng vỏ dừa: chọn xơ dừa của những quả già, khô xé ra to bằng bàn tay; xếp các mảnh xơ dừa thành băng dài trên giàn gỗ hoặc tre, mặt lưng quay xuống, mặt ruột lõm quay lên, giữ chặt chúng bằng 2 thanh nẹp tre ở 2 bên. Dùng các cọc tre có mũi nhọn cắm thẳng vào giữa miếng xơ dừa để làm cọc đứng. Buộc cây lan vào cọc, gốc lan sát với xơ dừa.
Phòng trừ sâu bệnh
Thực hiện phun phòng định kỳ 10-15 ngày/lần, sử dụng luân phiên các loại thuốc khác nhau. Thuốc trừ bệnh thường dùng là Rhidomil, Aliette, Score, Vicarben; thuốc sâu Decis, Bassa, B Thái Lan,…
Thu hoạch
Lan Mokara cắt cành nên được thu hoạch vào đúng thời điểm hoa đang phát triển để chắc chắn hoa sẽ tiếp tục tăng trưởng khi cắm trong bình, lưu giữ màu sắc ban đầu và kích cỡ hoa, đảm bảo thời gian cắm bình tối đa. Nên thu hái vào lúc sáng sớm hoặc chiều mát để tránh cho hoa không bị mất nước.
Ưu điểm của công nghệ. Hiệu quả kinh tế
- Đối với lan Mokara, diện tích 1.000 m2, tổng chi phí đầu tư ban đầu (nhà lưới, khung nhà, lưới che, luống trồng, giống, hệ thống tưới tự động,…) vào khoảng 361,9 triệu đồng; tổng chi phí đầu tư hàng năm (phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, công lao động,…) là 39,8 triệu đồng. Tính toán kinh tế cho thấy lan Mokara mang lại lợi nhuận 871,5 triệu đồng/ha/năm.
- Đối với lan Dendrobium, diện tích 1.000 m2: tổng chi phí đầu tư ban đầu 314 triệu đồng; tổng chi phí hàng năm là 39,7 triệu đồng. Tính toán kinh tế cho thấy lan Dendrobium mang lại lợi nhuận là 1.403,9 triệu đồng/ha/năm
Thông tin liên hệ chuyên gia, hỗ trợ
Địa chỉ mô hình tham quan học tập
Lan Dendrobium
- Dương Thị Minh Hồng - Địa chỉ: Linh Xuân, Thủ Đức. Điện thoại: 0906333227
- Nguyễn Thị Thanh Dung - Địa chỉ: Bàu Tròn, Nhuận Đức, Củ Chi. Điện thoại: 0978133317
Lan Mokara
- Kiều Lương Hồng. Địa chỉ: ấp 2, Tân Kiên, Bình Chánh. Điện thoại: 0918293960
- Kiều Công Tâm. Địa chỉ: ấp 2, Tân Kiên, Bình Chánh. Điện thoại: 0903636623
- Nguyễn Thanh Ngà. Địa chỉ: số 52 đường 14, ấp Trung, xã Tân Thông Hội, huyện Củ Chi. Điện thoại: 37961135
Địa chỉ cung cấp cây/con giống
- Công ty TNHH TM XNK Phong Lan Thanh Phong. Địa chỉ: số 289, Hoàng Văn Thụ, phường 2, quận Tân Bình, TP.HCM. Điện thoại: 0903727525
- Công ty TNHH Hoa Lan Hoàng Hòa. Địa chỉ: 118/5B, Tân Thới Nhất 13, phường Tân Thới Nhất, quận 12, TP.HCM. Điện thoại: 0913046602
- Công ty TNHH MTV Phong Lan Sài Gòn. Địa chỉ: 115 đường 16, phường Hiệp Bình Chánh, quận Thủ Đức, TP.HCM. Điện thoại: 0837261385
- Công ty TNHH MTV Phong Lan Phan Dũng. Địa chỉ: 57 Phan Khiêm Ích, Hưng Gia 4, quận 7, TP.HCM. Điện thoại: 0836030358
- Cơ sở Cây giống Thăng Long. Địa chỉ: Khu phố 8, Thị trấn Củ Chi, huyện Củ Chi, TP.HCM. Điện thoại: 0913831200