Đánh giá các tổn thương mô bệnh học tuyến nước bọt phụ của hội chứng Gougerot-Sjogren kết hợp với luput ban đỏ hệ thống

Đề tài do tác giả Nguyễn Vĩnh Ngọc (bộ môn Nội tổng hợp – ĐH Y Hà Nội) thực hiện nhằm nghiên cứu đặc điểm mô bệnh học tuyến nước bọt phụ qua sinh thiết của hội chứng Gougerot-Sjogren (HC GS) kết hợp với luput ban đỏ hệ thống.

Nghiên cứu tiến hành với 60 bệnh nhân luput chẩn đoán theo tiêu chuẩn của Hội thấp khớp học Mỹ ACR 1997, điều trị tại khoa Khớp Bệnh viện Bạch Mai trong thời gian 1998-2003. Các bệnh nhân luput được chia thành 2 nhóm gồm 22 bệnh nhân có HC GS (được chẩn đoán theo tiêu chuẩn Liên hiệp châu Âu 1993) và 38 bệnh nhân luput không có HC GS.
Kết quả, đặc điểm mô bệnh học tuyến nước bọt phụ trong hội chứng HC GS kết hợp với luput ban đỏ hệ thống gồm: đặc điểm thâm nhiễm các loại tế bào ở tuyến nước bọt phụ: thâm nhiễm lympho bào 95,4%, đặc trưng ở quanh tuyến 90,9%, thâm nhiễm tương bào 77,2%, đặc trưng ở quanh tuyến 54,5%; không có sự khác biệt về tỷ lệ thâm nhiễm nhu mô tuyến bởi các loại tế bào khác. Phân loại các giai đoạn thâm nhiễm lympho bào tuyến nước bọt phụ theo Chilsom: thâm nhiễm lympho bào giai đoạn 1 và 2 là 18,1%, giai đoạn 3 và 4 (có ý nghĩa chẩn đoán HC GS) là 77,4%, cao hơn nhóm bệnh nhân không có HC GS (10,6%). Có mối liên quan rõ rệt giữa giai đoạn tổn thương mô bệnh học của Chilsom với HC GS (p<0,01). Tình trạng ống dẫn tuyến nước bọt phụ bất thường kích thước ống d6ãn 77,3%. Có sự liên quan giữa sự thay đổi về kích thước ống dẫn với HC GS, trong đó ống dẫn teo chiếm tỷ lệ 40,9%, cao hơn có ý nghĩa thống kê so với nhóm luput đơn thuần (15,7%). Không có sự khác biệt về bất thường niêm mạc phủ ống giữa 2 nhóm nghiên cứu. Tình trạng nhu mô mạch máu tuyến nước bọt phụ: teo tuyến và thoái hoá là 72,7%, trong đó thoái hoá trong là 54,5%, thoái hoá mỡ là 40,9%, xơ hoá 22,7%. Tổn thương mạch máu 95,4%, cao hơn nhóm không có HC GS (65,6%), trong đó xung huyết 95,4%, thoái hoá trog 31,8%.